«شهرزاد»، گامی نوین در هوشمندسازی حمل‌ونقل عمومی تهران
در مراسمی چشمگیر با حضور جمعی از مسئولان بلندپایه شهرداری تهران و کارشناسان برجسته حوزه حمل‌ونقل و فناوری، از پلتفرم تاکسی آنلاین «شهرزاد» به عنوان نخستین سامانه رسمی تاکسی اینترنتی وابسته به شهرداری تهران رونمایی شد. این اقدام مهم، در راستای تحقق اهداف کلان هوشمندسازی شهری و با چشم‌انداز ارتقای کیفیت زندگی شهروندان پایتخت صورت گرفته است. «شهرزاد» نه تنها به عنوان بستری مطمئن و کارآمد برای انجام سفرهای عادی روزمره طراحی شده، بلکه برنامه‌ریزی دقیق برای ارائه خدمات تخصصی و ویژه‌ای را در فازهای آتی در دستور کار خود دارد که نویدبخش تحولی اساسی و مثبت در ساختار تاکسی‌رانی پایتخت است. این پلتفرم، در واقع دومین تلاش شهرداری پس از تجربه پیشین «کارپینو» برای حضور فعال و موثر در عرصه رقابتی تاکسی‌های اینترنتی محسوب می‌شود که با درس‌آموزی از تجارب گذشته و با رویکردی نوین، پا به میدان گذاشته است.
شادی مالکی، مدیرعامل سازمان تاکسی‌رانی تهران، در سخنرانی آغازین این مراسم، با تأکید بر نقش حیاتی و غیرقابل انکار ناوگان تاکسی‌رانی در مدیریت بحران‌ها و شرایط اضطراری، به اهمیت اجتماعی این قشر زحمت‌کش اشاره کرد. وی به طور ویژه، به فداکاری و ایثار تاکسیرانان در ایامی نظیر «جنگ ۱۲ روزه اخیر» اشاره داشت که با وجود تحمل آسیب‌های مالی قابل توجه و حتی به خطر افتادن جان، خدمات‌رسانی خود را با شجاعت و مسئولیت‌پذیری کامل ادامه دادند. این قدردانی، نه تنها از زحمات آن‌ها تجلیل کرد، بلکه بر رویکرد انسان‌محور «شهرزاد» نیز تأکید ورزید. رونمایی از «شهرزاد» در چنین بستر ارزشمندی، نقطه‌عطفی مهم در مسیر تحول دیجیتال و هوشمندسازی خدمات شهری محسوب می‌شود و عزم راسخ شهرداری تهران را برای بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌ها در بهبود زیرساخت‌ها و ارائه خدمات‌رسانی هرچه بهتر به شهروندان به نمایش می‌گذارد.
مدیرعامل سازمان تاکسی‌رانی تهران در ادامه، به تشریح حجم بالای تردد روزانه توسط تاکسی‌ها در تهران پرداخت. وی اعلام کرد که روزانه حدود ۳.۵ میلیون سفر درون‌شهری توسط ناوگان تاکسی‌رانی پایتخت انجام می‌شود که این حجم عظیم از جابجایی، سهمی قابل توجه معادل ۱۸ درصد از کل حمل‌ونقل درون‌شهری را به خود اختصاص می‌دهد. این آمار به وضوح نشان‌دهنده جایگاه محوری و غیرقابل جایگزین تاکسی‌ها در زندگی روزمره و تردد شهروندان تهرانی است. با این حال، مالکی صراحتاً به یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی این صنعت اشاره کرد: فرسودگی نیمی از ناوگان ۸۰ هزار دستگاهی تاکسی‌رانی تهران. این معضل، نه تنها به افزایش آلودگی هوا و مصرف بی‌رویه سوخت‌های فسیلی دامن می‌زند، بلکه مستقیماً بر کیفیت خدمات ارائه شده و سطح رضایت مسافران تأثیر منفی می‌گذارد و نیازمند راهکارهای فوری و جامع است.
مالکی همچنین به اهمیت رویکرد جامعه‌محور در ارائه خدمات شهری پرداخت. او بیان داشت که «شهرزاد» تنها یک اپلیکیشن نیست، بلکه یک اکوسیستم کامل حمل‌ونقل هوشمند است که می‌کوشد تا با در نظر گرفتن نیازهای واقعی تمامی اقشار جامعه، به خصوص گروه‌های آسیب‌پذیر، خدماتی دسترس‌پذیر، ایمن و متناسب ارائه دهد. این نگاه، فراتر از یک پروژه صرفاً فناورانه، به سمت ایجاد یک بستر اجتماعی پویا و حمایتی برای رانندگان و مسافران حرکت می‌کند و تلاش دارد تا فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی را در پایتخت، با تأکید بر احترام متقابل و افزایش رفاه شهروندی، ارتقا بخشد.
نوسازی ناوگان و حمایت از تاکسیرانان: زیربنای مستحکم «شهرزاد»
برای مواجهه با چالش بزرگ فرسودگی ناوگان تاکسی‌رانی و بهبود وضعیت زیرساخت‌ها، مالکی از برنامه‌های جامع و گسترده‌ای برای نوسازی خبر داد. وی با افتخار اعلام کرد که در طول سال‌های اخیر، با اتکا به همکاری‌های استراتژیک با شرکای خارجی، به ویژه با کشور چین، موفق شده‌اند بیش از ۱۰ هزار دستگاه تاکسی فرسوده را با خودروهای جدید و مدرن جایگزین کنند. همچنین، ورود چهار مدل خودروی جدید و پیشرفته به ناوگان تاکسی‌رانی، گامی بلند در جهت افزایش قابل توجه کیفیت، ایمنی و راحتی سفرهای درون‌شهری محسوب می‌شود. این نوسازی‌های همه‌جانبه، نه تنها به کاهش چشمگیر آلودگی هوای پایتخت و بهینه‌سازی مصرف سوخت کمک شایانی می‌کند، بلکه تجربه سفر لذت‌بخش‌تری را برای مسافران و شرایط کاری بسیار مناسب‌تری را برای رانندگان پرتلاش فراهم می‌آورد و از جنبه‌های مختلف، تأثیری مثبت و پایدار بر محیط زیست و اقتصاد شهری خواهد داشت.
در کنار نوسازی فیزیکی و ملموس خودروها، مسئله حمایت مالی و اجتماعی از قشر زحمت‌کش تاکسیرانان نیز در صدر اولویت‌های شهرداری قرار گرفته است. مدیرعامل سازمان تاکسی‌رانی تهران به تخصیص بودجه‌های کلان و بی‌سابقه‌ای برای این منظور اشاره کرد و خبر از انعقاد یک توافق‌نامه استثنایی و تاریخی با حمایت مستقیم و بی‌دریغ ریاست جمهوری داد. بر اساس مفاد این توافق‌نامه ارزشمند، تسهیلات مالی بدون بهره و با شرایط اقساطی منعطف به رانندگان تاکسی اعطا خواهد شد. این اقدام مهم می‌تواند بار مالی سنگینی را که سال‌ها بر دوش این قشر بوده، به شکل چشمگیری کاهش دهد و انگیزه و توانایی آن‌ها را برای نوسازی خودروهای شخصی‌شان، حتی با خرید مدل‌های پیشرفته‌تر، به شدت افزایش دهد. این حمایت‌های بی‌سابقه، نه تنها به تقویت روحیه تاکسیرانان کمک می‌کند، بلکه عاملی کلیدی و تضمین‌کننده در پایداری، رشد و بهبود مستمر خدمات تاکسی‌رانی در بلندمدت خواهد بود.
مالکی در بخش مهم دیگری از سخنان روشنگرانه خود، بر اهمیت غیرقابل کتمان فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی در اداره و مدیریت بهینه کلان‌شهرها در عصر حاضر تأکید ورزید. وی صراحتاً اظهار داشت که در دنیای پیچیده و پویای امروز، بدون ایجاد، توسعه و به‌کارگیری نظام‌های هوشمند و پلتفرم‌های دیجیتال پیشرفته، عملاً امکان پاسخگویی سریع، دقیق و مؤثر به نیازهای متنوع، پیچیده و دائماً در حال تغییر شهروندان وجود نخواهد داشت. پلتفرم «شهرزاد» دقیقاً با همین دیدگاه استراتژیک و به عنوان بخش لاینفک و حیاتی از استراتژی جامع هوشمندسازی سازمان تاکسی‌رانی، طراحی و راه‌اندازی شده است تا با بهره‌گیری حداکثری از آخرین دستاوردهای تکنولوژیک، خدماتی کارآمد، شفاف، عدالت‌محور و بهینه را به تمام اقشار جامعه ارائه دهد و گامی بلند در راستای تحقق شهر هوشمند بردارد.
افزایش امنیت سفرها از طریق نظارت دقیق‌تر، ارتقای سلامت عمومی با کاهش آلودگی ناشی از خودروهای فرسوده، و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در حوزه نگهداری و توسعه پلتفرم‌های هوشمند، از جمله پیامدهای مثبت اجرای این پروژه ملی خواهد بود. «شهرزاد» نه تنها یک سامانه درخواست تاکسی، بلکه یک ابتکار جامع برای بهبود زیست‌بوم حمل‌ونقل شهری و افزایش کارایی آن در مواجهه با چالش‌های مدرن است. این پلتفرم در نظر دارد با همکاری نزدیک با دانشگاه‌ها و مراکز دانش‌بنیان، همواره در لبه فناوری حرکت کرده و خدماتی نوآورانه ارائه دهد.
ویژگی‌ها و خدمات منحصربه‌فرد پلتفرم «شهرزاد»: پاسخگویی به نیازهای خاص جامعه
پلتفرم «شهرزاد» با رویکردی کاربرمحور و با تمرکز بر ارائه تجربه‌ای بی‌نظیر برای مسافران و رانندگان، مجموعه‌ای از ویژگی‌های پیشرفته و کارآمد را به ارمغان می‌آورد. یکی از برجسته‌ترین این ویژگی‌ها، ایجاد شفافیت کامل و بی‌سابقه در تمامی فرآیندهای پرداخت است که می‌تواند به شکل چشمگیری به کاهش اختلافات احتمالی بین مسافر و راننده بر سر مسائل مربوط به کرایه کمک کند و فضایی از اعتماد متقابل را ایجاد نماید. علاوه بر این، این پلتفرم با بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوشمند و پیشرفته خود، توانایی بی‌نظیری در افزایش انگیزه و ترغیب رانندگان به فعالیت بیشتر در ساعات پرترافیک و اوج تقاضا را فراهم می‌آورد؛ این مهم از طریق ارائه مشوق‌های مالی و غیرمالی مناسب، رانندگان را به حضور فعال‌تر در خیابان‌ها و ارائه خدمات بیشتر در زمان‌هایی که شهروندان بیشترین نیاز را به تاکسی دارند، تشویق می‌کند. نظارت آنلاین و لحظه‌ای بر عملکرد کلیه تاکسی‌ها و رانندگان نیز از دیگر مزایای کلیدی این سامانه هوشمند است که نه تنها به ارتقای سطح امنیت و آسودگی خاطر مسافران کمک شایانی می‌کند، بلکه تضمین‌کننده ارائه خدمات با بالاترین استانداردهای کیفی خواهد بود و هرگونه تخلف احتمالی را به حداقل می‌رساند.
یکی از نویدبخش‌ترین و انسان‌دوستانه‌ترین جنبه‌های پلتفرم «شهرزاد»، برنامه‌ریزی دقیق و مدون برای افزودن سرویس‌های اختصاصی و کاملاً ویژه در فازهای آینده توسعه آن است. این سرویس‌های تخصصی، با هدف رفع نیازهای خاص و حساس گروه‌های مختلف جامعه طراحی شده‌اند. از جمله این خدمات می‌توان به راه‌اندازی “تاکسی سالمندان” اشاره کرد که به منظور ارائه خدمات حمل‌ونقل راحت، ایمن و با ملاحظات ویژه به افراد مسن و دارای محدودیت‌های حرکتی، در نظر گرفته شده است. همچنین، “سرویس مدرسه” و “مدارس استثنایی” برای تضمین تردد منظم، ایمن و همراه با مراقبت‌های لازم برای دانش‌آموزان عادی و به ویژه کودکان دارای نیازهای خاص و معلولیت‌ها، در دستور کار قرار دارد. علاوه بر این، راه‌اندازی “تاکسی ویژه کودکان” برای انجام سفرهای ایمن، تحت نظارت دقیق والدین و با رعایت استانداردهای لازم برای خردسالان، بخش دیگری از این خدمات اختصاصی را تشکیل می‌دهد. این ابتکارات خلاقانه و مسئولانه، نشان‌دهنده رویکرد جامع‌نگر «شهرزاد» در پاسخگویی به نیازهای متنوع و غالباً نادیده گرفته شده جامعه است و پتانسیل بالایی برای برطرف کردن بخش قابل توجهی از دغدغه‌های خانواده‌ها و افراد آسیب‌پذیر جامعه را داراست و می‌تواند به معنای واقعی کلمه، تغییر مثبتی در زندگی روزمره آن‌ها ایجاد کند.
بهره‌برداری از پتانسیل‌های بی‌کران هوشمندسازی در «شهرزاد» تنها به مسائل فنی و تکنولوژیکی محدود نمی‌ماند؛ بلکه ابعاد اجتماعی و اقتصادی بسیار گسترده‌ای را نیز در بر می‌گیرد که به طور مستقیم بر رفاه و آسایش شهروندان تأثیر می‌گذارد. با تسهیل و تسریع فرآیند درخواست تاکسی و افزایش چشمگیر دسترسی عمومی به خدمات حمل‌ونقل، زمان انتظار برای مسافران به حداقل رسیده و این امر به طور طبیعی منجر به افزایش رضایت عمومی خواهد شد. از سوی دیگر، با ایجاد بستری کاملاً عادلانه و شفاف برای تعیین کرایه و امکان نظارت لحظه‌ای بر آن، از بروز هرگونه تخلف احتمالی و نارضایتی‌های ناشی از آن به طور مؤثری جلوگیری می‌شود و این امر به نوبه خود، اعتماد عمومی شهروندان به سیستم حمل‌ونقل شهری را به شدت تقویت می‌کند. «شهرزاد» با تلاش مداوم برای ایجاد توازن هوشمندانه میان منافع مشروع رانندگان و نیازهای واقعی و به‌حق مسافران، در حال ایجاد یک اکوسیستم حمل‌ونقل شهری پایدار، کارآمد و مبتنی بر عدالت است که می‌تواند الگویی موفق برای سایر شهرهای کشور نیز باشد.
«شهرزاد»: مدلی بومی و اجتماعی برای آینده‌ای روشن در حمل‌ونقل شهری
مسئولان ارشد شهرداری تهران قاطعانه تأکید کرده‌اند که هدف بنیادین و اصلی از راه‌اندازی و توسعه پلتفرم «شهرزاد»، چیزی فراتر از صرفاً ارائه یک اپلیکیشن تاکسی است. این پروژه، در حقیقت تلاشی برای ارائه یک مدل کاملاً بومی، اجتماعی‌محور و فناورانه از حمل‌ونقل عمومی در کلان‌شهر تهران است. این رویکرد، به این معناست که تمامی جنبه‌های طراحی، توسعه و پیاده‌سازی این پلتفرم، با در نظر گرفتن دقیق و موشکافانه ویژگی‌های خاص فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه ایرانی و نیازهای منحصر به فرد شهروندان تهرانی صورت گرفته است. تمرکز بی‌بدیل بر ابعاد اجتماعی، شامل صیانت از کرامت انسانی و حقوق کامل تاکسیرانان به عنوان شرکای اصلی این سامانه، و همچنین افزایش حداکثری رضایت و امنیت خاطر بی‌قید و شرط شهروندان مسافر، در کانون توجه قرار دارد. این نگاه عمیق و همه‌جانبه، «شهرزاد» را به وضوح از سایر پلتفرم‌های موجود در بازار متمایز می‌سازد و پتانسیل آن را برای تبدیل شدن به یک نمونه موفق و الهام‌بخش از هوشمندسازی خدمات شهری در سطح ملی، دوچندان می‌کند.
«شهرزاد» با هدف‌گذاری ارتقاء بی‌وقفه کیفیت خدمات حمل‌ونقل شهری، کاهش چشمگیر نارضایتی‌های عمومی که در گذشته در حوزه کرایه و دسترسی به تاکسی وجود داشته، و همچنین بهبود مداوم و پایدار شرایط کاری و رفاهی رانندگان، گام برمی‌دارد. با استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین نظیر مسیریابی بهینه، سیستم‌های مدیریت ترافیک و حتی برنامه‌ریزی برای اجرای مدل‌های سفرهای اشتراکی (کارپولینگ) در آینده، می‌توان به کارایی حداکثری سیستم حمل‌ونقل عمومی دست یافت. این اقدامات نه تنها به روان‌سازی ترافیک شهری کمک می‌کند، بلکه نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا و ارتقای سلامت عمومی جامعه خواهد داشت. پلتفرم «شهرزاد» به عنوان یک پروژه پیشرو و آینده‌نگر، پتانسیل عظیمی برای ایجاد ارزش افزوده اجتماعی و اقتصادی پایدار در تهران دارد و می‌تواند به الگویی جامع و موفق برای سایر کلان‌شهرهای کشور در مسیر توسعه پایدار و هوشمند تبدیل شود.
رونمایی رسمی از «شهرزاد»، در واقع نقطه آغازی برای یک مسیر طولانی و پرچالش است. برای تضمین موفقیت بلندمدت و پایداری این پلتفرم حیاتی، تداوم حمایت‌های همه‌جانبه دولتی، سرمایه‌گذاری مستمر و هدفمند در زیرساخت‌های پیشرفته فناوری اطلاعات، و به‌روزرسانی مداوم و پویا خدمات بر اساس بازخوردهای ارزشمند و سازنده کاربران، امری کاملاً ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر این، برقراری تعامل سازنده، شفاف و مستمر با جامعه محترم تاکسیرانان و توجه جدی و همیشگی به دغدغه‌ها و نیازهای مشروع آن‌ها، نقشی حیاتی در جذب حداکثری و تضمین مشارکت فعال و وفادارانه آنان در این پلتفرم خواهد داشت. با برنامه‌ریزی استراتژیک دقیق، اجرای مؤثر فازهای مختلف پروژه، و رویکردی مشارکتی، «شهرزاد» قادر خواهد بود به نمونه‌ای درخشان و موفق از هم‌افزایی بی‌بدیل فناوری، مدیریت کارآمد شهری و خدمات اجتماعی مسئولانه تبدیل شود و میراثی ماندگار برای حمل‌ونقل هوشمند در تهران برجای بگذارد. این پروژه نمادی از امید به آینده‌ای است که در آن، شهروندان با آسودگی و کرامت بیشتری به جابجایی در پایتخت خواهند پرداخت.
تصویر اصلی این مقاله:
منبع: زومیت
