ورود روبوتاکسی‌های بایدو و لیفت به بازار اروپا در سال 2026

شرکت چینی بایدو، غول فناوری و پیشرو در حوزه هوش مصنوعی و خودروهای خودران، در یک گام بلندپروازانه و استراتژیک، اعلام کرده است که قصد دارد از سال ۲۰۲۶ میلادی، ناوگان روبوتاکسی‌های بدون راننده خود را با همکاری شرکت آمریکایی لیفت، یکی از بزرگترین بازیگران حوزه خدمات تاکسی اینترنتی، به قاره اروپا وارد کند. این خبر که به سرعت در محافل فناوری و خودرویی جهان بازتاب یافت، نشان‌دهنده عزم جدی بایدو برای گسترش نفوذ خود در بازارهای بین‌المللی و رقابت با سایر شرکت‌های پیشرو در زمینه حمل‌ونقل خودران است. این همکاری، یک نقطه‌عطف مهم در تاریخ شرکت‌های خودران غیرآمریکایی برای ورود به بازارهای غربی محسوب می‌شود.

این همکاری دوجانبه، فصل جدیدی را در صنعت حمل‌ونقل هوشمند اروپا رقم خواهد زد. طبق بیانیه مشترک منتشر شده توسط دو شرکت، بریتانیا و آلمان به عنوان دو بازار اولیه و کلیدی برای استقرار اولیه خودروهای خودران بایدو انتخاب شده‌اند. این انتخاب با توجه به زیرساخت‌های پیشرفته، جمعیت متراکم شهری و تمایل فزاینده این کشورها به پذیرش فناوری‌های نوین، کاملاً منطقی به نظر می‌رسد. این دو کشور به عنوان دروازه‌های ورود به سایر بازارهای اروپایی نیز عمل خواهند کرد. هدف‌گذاری بلندمدت این شراکت، استقرار هزاران روبوتاکسی در سراسر قاره اروپا طی سال‌های آتی است که می‌تواند انقلابی در نحوه جابجایی شهروندان اروپایی ایجاد کند و شهرهای هوشمند آینده را تحقق بخشد.

این خبر در زمانی منتشر می‌شود که بسیاری از شهرهای بزرگ در سراسر جهان با چالش‌های ترافیک، آلودگی هوا و نیاز به سیستم‌های حمل‌ونقل کارآمدتر دست و پنجه نرم می‌کنند. روبوتاکسی‌ها با پتانسیل کاهش تراکم، بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش چشمگیر انتشار کربن و آلاینده‌ها، همچنین افزایش ایمنی با حذف خطای انسانی، راه‌حلی نویدبخش برای این مسائل محسوب می‌شوند. همکاری بایدو و لیفت، این پتانسیل را به یکی از قاره‌های پیشرفته جهان می‌آورد و می‌تواند الگویی برای توسعه خدمات مشابه در مناطق دیگر باشد. این حرکت نه تنها برای دو شرکت درگیر، بلکه برای کل صنعت خودروهای خودران و آینده حمل‌ونقل جهانی پیامدهای قابل توجهی خواهد داشت و نویدبخش کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش دسترسی به خدمات حمل‌ونقل برای عموم مردم است.

پلتفرم FreeNow و استراتژی لیفت در قاره سبز

حضور شرکت لیفت در بازار اروپا تا پیش از این خبر، بسیار محدود و ناچیز بود و در مقایسه با رقیب قدرتمندی چون اوبر، سهم بازار قابل توجهی در این قاره نداشت. اما استراتژی اخیر لیفت، که با نهایی‌کردن خرید شرکت آلمانی FreeNow به اوج خود رسید، نشان‌دهنده تغییر جهت و عزم جدی این شرکت برای ورود قدرتمندانه به بازار اروپا است. FreeNow یک بازیگر مهم و تثبیت‌شده در حوزه تاکسی اینترنتی اروپا محسوب می‌شود و در بیش از ۱۵۰ شهر در ۹ کشور اروپایی از جمله ایرلند، بریتانیا، آلمان، فرانسه و اسپانیا فعالیت گسترده‌ای دارد. این خرید، عملاً مسیری هموار را برای لیفت فراهم می‌کند تا با استفاده از شبکه و پایگاه مشتریان موجود FreeNow، خدمات خود را به سرعت گسترش دهد و هزینه‌های ورود به بازار جدید را به شدت کاهش دهد.

اکنون سؤال اصلی و مهم این است که آیا لیفت قصد دارد از زیرساخت و اپلیکیشن FreeNow برای ارائه خدمات روبوتاکسی‌های بایدو استفاده کند، یا یک پلتفرم کاملاً جدید و مجزا برای این منظور توسعه خواهد داد؟ استفاده از FreeNow می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد؛ از جمله دسترسی آنی به میلیون‌ها کاربر فعال و شبکه گسترده رانندگان (در صورت نیاز به رانندگان پشتیبان در فاز اولیه)، همچنین آشنایی کاربران با این برند و کاهش نیاز به کمپین‌های بازاریابی گسترده. با این حال، نیازهای فنی و عملیاتی منحصر به فرد خودروهای خودران، مانند مسیریابی دقیق سه‌بعدی، تعامل با حسگرها و نرم‌افزارهای پیچیده هوش مصنوعی، ممکن است توسعه یک پلتفرم اختصاصی را ایجاب کند که بتواند پیچیدگی‌های مرتبط با ناوبری خودکار، امنیت سایبری و تجربه کاربری منحصربه‌فرد روبوتاکسی‌ها را به بهترین شکل مدیریت کند. تصمیم نهایی در این باره، نقش مهمی در سرعت و موفقیت استقرار ایفا خواهد کرد.

این اقدام لیفت نه تنها به افزایش سهم بازار آن در اروپا کمک می‌کند، بلکه موقعیت آن را در رقابت فزاینده با شرکت‌های دیگری مانند اوبر و Bolt که پیش‌تر در این قاره حضور پررنگی داشته‌اند، تقویت خواهد کرد. ورود با فناوری پیشرفته روبوتاکسی، می‌تواند یک مزیت رقابتی مهم برای لیفت در جذب کاربران جدید و متمایز کردن خود از خدمات تاکسی اینترنتی سنتی باشد. این شراکت نشان می‌دهد که هر دو شرکت به پتانسیل عظیم بازار اروپا برای فناوری‌های خودران اعتقاد راسخی دارند و برای کسب سهمی قابل توجه از آن، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی را انجام می‌دهند. این رویکرد، پتانسیل ایجاد یک اکوسیستم حمل‌ونقل جامع‌تر و هوشمندتر را در آینده نزدیک دارد.

موانع قانونی و نیاز به تایید نهادهای نظارتی اروپا

با وجود تمام شور و هیجان ناشی از این اعلام، بایدو و لیفت تأکید کرده‌اند که راه‌اندازی خدمات روبوتاکسی در اروپا به هیچ عنوان بدون چالش نخواهد بود و منوط به دریافت تأیید از نهادهای قانونی و نظارتی مربوطه در هر کشور است. قوانین مربوط به خودروهای خودران در کشورهای اروپایی در حال تکامل هستند و اغلب با رویکردهای متفاوت و گاه سخت‌گیرانه‌ای همراهند. این مسئله نیازمند همکاری نزدیک با دولت‌ها، اتحادیه‌های حمل‌ونقل و سازمان‌های استانداردسازی برای اطمینان از ایمنی بی‌نقص، حفاظت از حریم خصوصی داده‌ها و شفافیت در مسئولیت‌پذیری در صورت بروز حوادث است. هر گونه تأخیر در دریافت این مجوزها و عدم تطابق با استانداردهای بومی، می‌تواند برنامه زمانی ۲۰۲۶ را به چالش بکشد و آغاز عملیات را به تعویق بیندازد.

فرآیند تأیید شامل گذراندن تست‌های ایمنی دقیق و گسترده، اثبات قابلیت‌های رانندگی خودکار در سناریوهای پیچیده شهری و روستایی، شرایط مختلف آب و هوایی و ترافیکی، و همچنین پایبندی کامل به مقررات محلی و اتحادیه اروپا خواهد بود. این مقررات ممکن است شامل الزامات سخت‌گیرانه مربوط به بیمه، چارچوب‌های مسئولیت قانونی در صورت تصادف (اعم از مسئولیت نرم‌افزار، سازنده یا اپراتور)، و همچنین پروتکل‌های حفاظت از داده‌های شخصی و مسیریابی مسافران باشد. بایدو و لیفت باید نشان دهند که فناوری آن‌ها نه تنها از نظر فنی پیشرفته است، بلکه از نظر اخلاقی و اجتماعی نیز مسئولانه عمل می‌کند و به اعتماد عمومی احترام می‌گذارد.

تفاوت در رویکردهای نظارتی بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز می‌تواند پیچیدگی‌های اضافی ایجاد کند. آنچه در آلمان یا بریتانیا مجاز است، ممکن است در فرانسه، اسپانیا یا هلند نیازمند الزامات متفاوتی باشد. این وضعیت، لزوم یک رویکرد انعطاف‌پذیر، ماژولار و سازگار با قوانین محلی را برای بایدو و لیفت برجسته می‌کند. موفقیت این پروژه تا حد زیادی به توانایی آن‌ها در مذاکره و همکاری مؤثر با تنظیم‌کننده‌ها و غلبه بر این موانع قانونی و نظارتی بستگی دارد. شفافیت کامل و تعامل فعال با قانون‌گذاران برای ایجاد چارچوب‌های مناسب و حمایتی، از اهمیت بالایی برخوردار است تا روند پیشرفت به درستی هدایت شود.

استراتژی جهانی بایدو: از آسیا تا خاورمیانه و اینک اروپا

همکاری با لیفت برای ورود به بازار اروپا، تنها یکی از ابعاد استراتژی بلندمدت و جاه‌طلبانه بایدو برای گسترش خدمات خودروهای خودران خود به بازارهای بین‌المللی است. این شرکت چینی، که در داخل کشور خود پیشرفت‌های چشمگیری در این زمینه داشته و یکی از پرچم‌داران فناوری خودران در آسیا محسوب می‌شود، به دنبال تکرار موفقیت‌هایش در مقیاس جهانی است. بایدو پیش از این نیز همکاری‌هایی را با شرکت‌های بزرگ دیگر آغاز کرده بود تا دامنه فعالیت خود را فراتر از مرزهای چین ببرد و حضور خود را در نقاط استراتژیک جهان تثبیت کند.

ماه گذشته، بایدو خبر همکاری خود با شرکت تاکسی اینترنتی اوبر را برای راه‌اندازی خدمات خودروهای خودران در خارج از آمریکا و چین اعلام کرده بود. این توافق، در وهله اول بر بازارهای پرپتانسیل خاورمیانه و آسیا (به ویژه ژاپن و کره جنوبی) تمرکز داشت و انتظار می‌رفت که این پروژه تا پایان سال جاری میلادی آغاز به کار کند. نکته قابل توجه این است که در آن توافق اولیه نیز، قاره اروپا به عنوان یکی از مناطق بالقوه تحت پوشش ذکر شده بود، هرچند جزئیات یا زمان‌بندی دقیقی برای آن اعلام نشده بود. اکنون با شراکت رسمی و اختصاصی با لیفت، نقشه راه بایدو برای اروپا روشن‌تر شده و نشان می‌دهد که این شرکت چینی قصد دارد به طور همزمان و با شرکای متفاوت و تخصصی، به بازارهای کلیدی و متنوع در سراسر جهان دست یابد.

این رویکرد نشان‌دهنده اعتقاد بایدو به تنوع‌بخشی در استراتژی‌های ورود به بازار و همکاری با بازیگران محلی قدرتمند و با تجربه است. در چین، بایدو از سال ۲۰۲۱ خدمات روبوتاکسی خود با نام Apollo Go را در شهرهای بزرگی مانند پکن، شانگهای و گوانگژو با موفقیت راه‌اندازی کرده است. در این شهرها، کاربران می‌توانند به راحتی از طریق اپلیکیشن، خودروهای خودران را رزرو کرده و از خدمات آن‌ها بهره‌مند شوند. این سرویس نه تنها از نظر تعداد سفرها و پوشش جغرافیایی گسترده شده، بلکه با افزایش رضایت کاربران، به الگویی برای سایر شهرهای چین تبدیل شده است. موفقیت Apollo Go در بازار پیچیده و پررقابت چین، تجربه و داده‌های عملیاتی ارزشمندی را برای بایدو فراهم کرده که می‌تواند در توسعه و استقرار روبوتاکسی‌ها در اروپا و سایر نقاط جهان مورد استفاده قرار گیرد و چالش‌های منطقه‌ای را کاهش دهد.

رقابت فزاینده در بازار تاکسی‌های خودران و جایگاه بایدو و لیفت

صنعت خودروهای خودران و به خصوص بخش روبوتاکسی، به سرعت در حال تبدیل شدن به یک میدان رقابت داغ و پرفشار میان غول‌های فناوری، خودروسازی‌های سنتی و استارتاپ‌های نوآورانه است. شرکت‌های متعددی در سراسر جهان در حال سرمایه‌گذاری‌های عظیم و بی‌سابقه در این حوزه هستند تا سهمی از این بازار آینده‌دار و پرسود را به دست آورند. همکاری بایدو و لیفت را باید در این چارچوب رقابتی گسترده‌تر و پیچیده‌تر تحلیل کرد. برای لیفت، این شراکت نه تنها فرصتی بی‌نظیر برای افزایش سهم بازار در اروپا فراهم می‌کند، بلکه به آن امکان می‌دهد تا در خط مقدم فناوری حمل‌ونقل آینده قرار گیرد و با رقبای قدرتمندی چون اوبر و Bolt به شکلی نوین و با مزیت فناورانه رقابت کند. این حرکت می‌تواند موقعیت لیفت را به عنوان یک بازیگر کلیدی در حمل‌ونقل هوشمند تثبیت کند.

اوبر نیز، که خود به شدت در حوزه خودروهای خودران سرمایه‌گذاری کرده و در آمریکا با شرکت‌هایی چون Waymo رقابت می‌کند، بیکار ننشسته است. در بریتانیا، اوبر با شرکت Wayve، یک استارتاپ بریتانیایی متخصص در هوش مصنوعی رانندگی، همکاری کرده تا از بهار ۲۰۲۶ سفرهای تماماً خودران را آغاز کند. این نشان می‌دهد که همزمان با ورود بایدو و لیفت، اوبر نیز در حال برنامه‌ریزی‌های جدی برای گسترش خدمات خودران خود در اروپا است و میدان رقابت به سرعت در حال گرم شدن است. این رقابت شدید نه تنها منجر به پیشرفت سریع‌تر فناوری و نوآوری‌های بیشتر خواهد شد، بلکه در نهایت به ارائه خدمات متنوع‌تر و کارآمدتر به مصرف‌کنندگان در سراسر قاره کمک خواهد کرد. علاوه بر این، شرکت‌های خودروسازی سنتی مانند دایملر، BMW و گروه فولکس‌واگن نیز در حال توسعه فناوری‌های خودران خود هستند و به زودی با راه‌اندازی سرویس‌های مستقل یا مشارکتی، به این میدان رقابت وارد خواهند شد و پیچیدگی‌های بازار را افزایش می‌دهند.

این رقابت شدید نه تنها در حوزه توسعه فناوری و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، بلکه در زمینه کسب مجوزهای قانونی پیچیده، جلب اعتماد عمومی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی گسترده و پایدار این خدمات نیز جریان دارد. هر شرکتی که بتواند زودتر و ایمن‌تر خدمات خود را در مقیاس وسیع‌تر عملیاتی کند و موانع رگولاتوری را با موفقیت پشت سر بگذارد، سهم بزرگتری از بازار را به خود اختصاص خواهد داد. همکاری بین شرکت‌های فناوری پیشرو در هوش مصنوعی و خودران (مانند بایدو) و خدمات تاکسی اینترنتی با پایگاه مشتریان گسترده (مانند لیفت)، به نظر می‌رسد الگوی غالب و مؤثر برای ورود به این بازار باشد، چرا که هر دو طرف می‌توانند از نقاط قوت مکمل یکدیگر بهره‌مند شوند و ریسک‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهند.

آینده حمل‌ونقل خودران: تحولات پیش‌رو در شهرهای اروپایی

با توجه به برنامه‌های جاه‌طلبانه بایدو و لیفت، و همچنین فعالیت‌های روبه‌رشد رقبا، آینده حمل‌ونقل در شهرهای اروپایی به نظر می‌رسد دستخوش تغییرات بنیادین و عمیقی شود. ورود هزاران روبوتاکسی به خیابان‌های اروپا می‌تواند نه تنها نحوه جابجایی افراد را متحول کند، بلکه بر زیرساخت‌های شهری، برنامه‌ریزی ترافیک، طراحی فضاهای شهری و حتی فرهنگ شهرنشینی و مالکیت خودرو نیز تأثیرات عمیقی بگذارد. کاهش نیاز به پارکینگ‌های گسترده در مراکز شهر، بهینه‌سازی بی‌سابقه جریان ترافیک با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، کاهش چشمگیر تصادفات ناشی از خطای انسانی و کاهش نیاز به رانندگان، تنها بخشی از مزایای بلندمدتی است که این فناوری می‌تواند به ارمغان آورد و کیفیت زندگی شهری را بهبود بخشد.

با این حال، پذیرش عمومی این فناوری و غلبه بر مقاومت‌های احتمالی نیز یک عامل کلیدی برای موفقیت است. نگرانی‌ها در مورد ایمنی و قابلیت اطمینان خودروهای بدون راننده، امنیت سایبری در برابر حملات احتمالی، تأثیرات بر اشتغال میلیون‌ها راننده تاکسی و حمل‌ونقل، و همچنین مسائل اخلاقی مربوط به تصمیم‌گیری خودرو در شرایط اضطراری، باید به دقت مدیریت و رفع شوند. شرکت‌ها باید تلاش کنند تا با افزایش آگاهی عمومی، انجام آزمایش‌های شفاف و گسترده در شرایط واقعی، و نمایش ایمنی بی‌عیب و نقص و قابل اعتماد، اعتماد مردم را جلب کنند. دولت‌ها و نهادهای قانون‌گذار نیز نقش بسیار مهمی در تسهیل این انتقال و ایجاد چارچوب‌های قانونی و اخلاقی مناسب خواهند داشت که هم از نوآوری حمایت کند و هم از منافع عمومی محافظت نماید. آموزش و اطلاع‌رسانی صحیح به شهروندان در مورد مزایا، محدودیت‌ها و چگونگی استفاده از این خدمات، از اهمیت بالایی برخوردار است.

به طور کلی، دهه آینده شاهد گسترش بی‌سابقه خودروهای خودران در سراسر جهان خواهد بود و اروپا، با توجه به توسعه‌یافتگی، جمعیت متراکم و تمایل به نوآوری، می‌تواند به یکی از پیشروان جهانی در این زمینه تبدیل شود. همکاری‌های استراتژیک و کلان‌مقیاس مانند آنچه میان بایدو و لیفت شکل گرفته، نه تنها نشان‌دهنده اعتماد روزافزون به بلوغ فناوری خودران است، بلکه مسیر را برای ورود این نوآوری‌های انقلابی به زندگی روزمره میلیون‌ها نفر هموار می‌کند. این تنها آغاز راه است و تحولات هیجان‌انگیز بسیاری در انتظار صنعت حمل‌ونقل خودران در قاره سبز خواهد بود که می‌تواند شهرهای ما را به فضاهایی هوشمندتر، سبزتر و ایمن‌تر تبدیل کند.

منبع: CNBC