شتابدهنده تریگآپ، به عنوان بازوی سرمایهگذاری بذری گروه مالی پاسارگاد، به تازگی گزارشی مهم با عنوان «ظهور میکرو ویسیها؛ انقلابی در فرآیندهای سرمایهگذاری» منتشر کردهاست. هدف اصلی این گزارش تبیین نقش روبهرشد صندوقهای سرمایهگذاری خرد در اکوسیستم پرشتاب استارتآپی ایران است. این مطالعه جامع نشان میدهد که چگونه میکرو ویسیها، با چابکی و رویکردی متفاوت، میتوانند خلأ موجود میان فعالیتهای شتابدهندهها و سرمایهگذاران خطرپذیر سنتی را به شکلی مؤثر پُر کنند.
این گزارش، که حاصل تحلیلهای دقیق درونسازمانی تریگآپ و بررسی عمیق روندهای جهانی در حوزه سرمایهگذاری خطرپذیر است، تنها معرفی یک مفهوم جدید نیست؛ بلکه یک فراخوان جدی برای بازنگری و تحول در سازوکارهای موجود سرمایهگذاری در اکوسیستم نوآوری ایران به شمار میآید. در شرایطی که نیاز به حمایت از ایدههای نوآورانه بیش از پیش احساس میشود، شناسایی و بهرهبرداری از مدلهای نوین سرمایهگذاری، حیاتی است.
مدلهای سنتی سرمایهگذاری خطرپذیر همواره در پی شرکتهایی با پتانسیل رشد بالا و نیازهای مالی قابل توجه بودهاند. اما در مراحل اولیه، بسیاری از استارتآپهای خلاق و نوپا با مشکل جذب سرمایه مواجه میشوند، زیرا هنوز به مرحلهای نرسیدهاند که بتوانند توجه سرمایهگذاران بزرگ را جلب کنند. اینجاست که نقش میکرو ویسیها برجسته میشود.
میکرو ویسیها با ارائه سرمایههای کوچکتر و در مراحل بسیار ابتدایی، به استارتآپها کمک میکنند تا از این مرحله حساس عبور کرده و پتانسیل خود را برای جذب سرمایههای بزرگتر در آینده اثبات کنند. این نوع سرمایهگذاری، نه تنها ریسک کمتری برای سرمایهگذاران دارد، بلکه به تیمهای کارآفرین فرصت میدهد تا با منابع مالی اولیه، محصول خود را توسعه داده و مدل کسبوکار خود را اعتبارسنجی کنند.
میکرو ویسیها: پاسخی به نیازهای نوظهور سرمایهگذاری
دادههای بینالمللی نشاندهنده رشد چشمگیر صندوقهای میکرو ویسی در سطح جهان است؛ به طوری که تعداد این صندوقها در سالهای اخیر بیش از ۱۲۰ درصد افزایش یافته و پیشبینی میشود این روند صعودی تا سال ۲۰۲۹ نیز ادامه یابد. این صندوقها معمولاً با سرمایهای کمتر از ۵۰ میلیون دلار تأسیس میشوند و تمرکز اصلی آنها بر روی سرمایهگذاری در مراحل بسیار اولیه استارتآپها است. این رویکرد به آنها امکان میدهد تا با سرعت و انعطافپذیری بیشتری تصمیمگیری کرده و فرصتهای نوظهور را شکار کنند.

این رشد جهانی بیدلیل نیست. میکرو ویسیها میتوانند به سرعت خود را با تغییرات بازار وفق دهند و در بخشهای خاصی از صنعت سرمایهگذاری کنند که ممکن است برای صندوقهای بزرگتر جذاب نباشد. این تخصصگرایی به آنها مزیت رقابتی میدهد و امکان همکاری عمیقتر با استارتآپها را فراهم میآورد. آنها اغلب با سرمایهگذاریهای کوچک، اما متعدد، به دنبال ایجاد سبد متنوعی از شرکتها هستند تا ریسک خود را مدیریت کنند.
بر خلاف سرمایهگذاران بزرگتر که ممکن است فرآیندهای طولانی و پیچیدهای برای ارزیابی و تأیید سرمایهگذاری داشته باشند، میکرو ویسیها معمولاً دارای ساختار چابکتری هستند. این چابکی به آنها اجازه میدهد تا به سرعت به فرصتها واکنش نشان دهند، که برای استارتآپها در مراحل اولیه که زمان یک فاکتور حیاتی است، بسیار ارزشمند است. این سرعت در تصمیمگیری و اجرا، یکی از اصلیترین مزایای میکرو ویسیها محسوب میشود.
چشمانداز جهانی و چالشهای بومی در اکوسیستم استارتآپی
در حالی که روندهای جهانی به سمت افزایش سرمایهگذاریهای خرد پیش میرود، اکوسیستم استارتاپی ایران با چالشهای منحصر به فردی روبروست. نوسانات اقتصادی، مهاجرت نخبگان و به خصوص ضعف در بخش سرمایهگذاری اولیه، از جمله موانع اصلی بر سر راه رشد پایدار استارتآپها در کشور ما هستند. این مسائل، نیاز به رویکردهای نوین و سازگار با شرایط بومی را بیش از پیش ضروری میسازد.
در این شرایط، ورود نهادهایی مانند تریگآپ به عرصه میکرو ویسی، میتواند نقطه عطفی مهم برای بازیابی جریان سرمایه و استعداد در کشور باشد. با ارائه سرمایههایی متناسب با نیازهای اولیه و همراهی فعال با تیمها، میکرو ویسیها میتوانند به شکوفایی ایدههای نوآورانه کمک کرده و مانع از مهاجرت سرمایههای انسانی خلاق شوند.
میکرو ویسیها در ایران میتوانند به عنوان کاتالیزور عمل کنند؛ آنها نه تنها سرمایه مالی را تزریق میکنند، بلکه با فراهم آوردن دانش تخصصی، شبکههای ارتباطی و تجربیات عملی، به استارتآپها کمک میکنند تا از مراحل دشوار اولیه عبور کرده و به پایداری برسند. این رویکرد عملیاتی، برای تیمهایی که در ابتدای مسیر با چالشهای متعددی دست و پنجه نرم میکنند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
مدل تریگآپ: پرورش و پایداری در کنار تیمهای استارتاپی
تریگآپ بر این باور است که راه موفقیت در حوزه سرمایهگذاری خطرپذیر، صرفاً در انتخاب تیمهای مستعد و ایدههای درخشان خلاصه نمیشود. بلکه موفقیت واقعی نیازمند یک همراهی فعالانه، ایجاد شبکههای حمایتی قوی و درک عمیق از مسیر رشد و توسعه هر استارتآپ است. این فلسفه، تریگآپ را به یک شریک استراتژیک برای کارآفرینان تبدیل میکند.
«مهدی اسکویی»، قائممقام مدیرعامل تریگآپ، در یادداشتی که در ابتدای این گزارش منتشر شده، تأکید کرده است: «نقش میکرو ویسیها در اکوسیستم نوآوری ایران، فراتر از تأمین مالی صرف است. آنها این پتانسیل را دارند که به شریک استراتژیک تیمهای مستعد تبدیل شوند و با ارائه راهنمایی و حمایت همهجانبه، به آنها در عبور از “دره مرگ” (مرحلهای که بسیاری از استارتآپها شکست میخورند) کمک شایانی کنند.»
گزارش تریگآپ همچنین به تفاوتهای ساختاری میان زیستبوم استارتاپی ایران و سایر کشورهای توسعهیافته اشاره میکند. یکی از این تفاوتهای کلیدی، نیاز بیشتر تیمهای ایرانی به همراهی عملیاتی و توسعه مهارتهای مدیریتی در کنار جذب سرمایه مالی است. این یعنی میکرو ویسیهای فعال در ایران باید رویکردی فراتر از یک سرمایهگذار صرف داشته باشند و نقش یک منتور و مشاور اجرایی را نیز ایفا کنند.
نقش استراتژیک این گزارش در آینده سرمایهگذاری خطرپذیر ایران
گزارش «ظهور میکرو ویسیها؛ انقلابی در فرآیندهای سرمایهگذاری» نه فقط برای سرمایهگذاران فعلی و آتی، بلکه برای استارتآپها، شتابدهندهها، نهادهای سیاستگذار و تمامی فعالان زیستبوم نوآوری ایران، از ارزش و اهمیت ویژهای برخوردار است. این گزارش با ارائه یک چارچوب تحلیلی جامع، میتواند به عنوان یک نقشه راه برای تصمیمگیریهای آتی عمل کند.
برای سرمایهگذاران، این گزارش فرصتهای جدیدی را برای تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری و کشف پتانسیلهای پنهان در مراحل اولیه استارتآپها فراهم میآورد. برای استارتآپها، فهم دقیق این روندها به آنها کمک میکند تا بهترین نوع سرمایهگذار را برای نیازهای خاص خود شناسایی کنند و انتظارات واقعبینانهای از فرآیند جذب سرمایه داشته باشند.
همچنین، این گزارش میتواند ابزار ارزشمندی برای سیاستگذاران باشد تا با درک عمیقتر از دینامیکهای بازار سرمایهگذاری خطرپذیر خرد، سیاستها و مقررات حمایتی مناسبی را تدوین کنند. ترکیب بینش تاریخی، تحلیل روندهای جهانی، تطبیق با واقعیتهای بازار ایران و ارایه یک مدل پیشنهادی بومی، این گزارش را به یک منبع معتبر و ضروری برای هر ذینفعی در این حوزه تبدیل کردهاست.
در نهایت، انتشار این گزارش توسط تریگآپ، گامی رو به جلو در جهت شفافسازی و استانداردسازی مفاهیم سرمایهگذاری در اکوسیستم ایران است. این اقدام نه تنها به رشد استارتآپها کمک میکند، بلکه به بلوغ و پایداری کل زیستبوم نوآوری در کشور منجر خواهد شد. امید است که این گزارش مسیر را برای شکلگیری نسل جدیدی از سرمایهگذاران آگاه و استراتژیک هموار سازد.
نسخه کامل گزارش «ظهور میکرو ویسیها» را میتوانید از اینجا دانلود کنید.