مقدمه: زبان انگلیسی به عنوان زبان جهانی

زبان انگلیسی امروزه به طور گسترده‌ای به عنوان زبان اصلی و غالب در عرصه بین‌الملل شناخته می‌شود و نقش بی‌بدیلی در برقراری ارتباط میان افرادی از فرهنگ‌ها و زبان‌های مادری مختلف ایفا می‌کند. این زبان، پلی است که فرهنگ‌ها را به هم نزدیک کرده و فرصت‌های بی‌شماری را در زمینه‌های علمی، تجاری، فرهنگی و گردشگری فراهم آورده است. در بسیاری از کشورها، انگلیسی نه تنها به عنوان یک زبان خارجی بلکه به عنوان زبان دوم یا حتی زبان اصلی ارتباطات تجاری و آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد، که این امر اهمیت روزافزون آن را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

تسلط بر زبان انگلیسی دیگر تنها یک مزیت محسوب نمی‌شود، بلکه به یک ضرورت در دنیای مدرن تبدیل شده است. از دستیابی به منابع علمی و اطلاعات جهانی گرفته تا امکان برقراری ارتباطات بین‌المللی و فرصت‌های شغلی، همه و همه به نوعی با تسلط بر این زبان گره خورده‌اند. درک سطح جهانی تسلط بر زبان انگلیسی، می‌تواند بینش‌های مهمی را در مورد سیاست‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی کشورها به ما بدهد.

این مقاله به بررسی میزان تسلط مردم کشورهای مختلف جهان به زبان انگلیسی می‌پردازد. داده‌های مورد استفاده از آزمون استاندارد زبان انگلیسی شرکت Education First (با نام اختصاری SET) جمع‌آوری شده‌اند. این آزمون به طور خاص برای سنجش توانایی درک مطلب نوشتاری و شنیداری زبان انگلیسی در میان افراد غیربومی طراحی شده است.

نقشه جهانی تسلط به زبان انگلیسی: یک دید کلی

تصویر زیر که بر اساس نتایج آزمون EF SET تهیه شده است، نمایانگر امتیاز مهارت زبان انگلیسی در کشورهایی است که انگلیسی زبان اصلی آن‌ها نیست. این نقشه دید بصری جامعی از توزیع مهارت‌های انگلیسی در سراسر جهان ارائه می‌دهد و به ما کمک می‌کند تا الگوها و تفاوت‌های منطقه‌ای را به راحتی شناسایی کنیم. هر چه رنگ یک کشور در این نقشه تیره‌تر باشد، نشان‌دهنده سطح بالاتری از تسلط به زبان انگلیسی در آن منطقه است.

این امتیازات بر اساس میانگین سه‌ساله از نتایج جمع‌آوری شده از بیش از 2.1 میلیون بزرگسال از 116 کشور مختلف تهیه شده‌اند. نکته قابل توجه این است که تمامی این کشورها، انگلیسی زبان غالب آن‌ها نیست. داده‌های اساسی برای این تحلیل در سال 2023 جمع‌آوری و پردازش شده‌اند. این گستره وسیع از داده‌ها، اعتبار و جامعیت نتایج را تضمین می‌کند و تصویری دقیق از وضعیت کنونی تسلط بر زبان انگلیسی در جهان ارائه می‌دهد.

این ارزیابی‌ها به کشورها کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را در زمینه آموزش و ترویج زبان انگلیسی شناسایی کنند. همچنین، برای مهاجران، دانشجویان و تجار، این اطلاعات می‌تواند در انتخاب مقاصد تحصیلی یا کاری مفید باشد، چرا که نشان‌دهنده میزان سهولت ارتباط به زبان انگلیسی در آن کشورها است.

پیشتازان جهانی: کشورهایی با مهارت بسیار بالا

در صدر این رتبه‌بندی، کشور هلند با امتیاز چشمگیر 636 قرار دارد که نشان‌دهنده بالاترین سطح مهارت در زبان انگلیسی در میان کشورهای غیربومی‌زبان است. پس از آن، نروژ با امتیاز 610 در جایگاه دوم قرار گرفته است. موفقیت این دو کشور اروپایی به عوامل متعددی بستگی دارد؛ زبان انگلیسی به طور گسترده‌ای در زندگی روزمره، سیستم آموزشی، و رسانه‌های آن‌ها ادغام شده است. برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها اغلب با زیرنویس به جای دوبله ارائه می‌شوند که فرصت‌های زیادی را برای شنیدن و یادگیری زبان فراهم می‌کند.

سنگاپور با امتیاز 609، در جایگاه سوم و به عنوان برترین کشور آسیایی در این فهرست می‌درخشد. موفقیت سنگاپور را می‌توان به سیستم آموزشی قوی و سیاست‌های زبانی دولتی آن نسبت داد که از کودکی بر آموزش زبان انگلیسی تاکید دارد. کمپین‌هایی نظیر «به‌درستی انگلیسی صحبت کن» و جایگاه سنگاپور به عنوان یکی از مراکز مالی و تجاری برجسته جهان، نیاز به تسلط بر انگلیسی را دوچندان کرده و این کشور را به الگویی برای آموزش زبان تبدیل کرده است.

در مجموع، تمامی 9 کشوری که در رده «مهارت بسیار بالا» قرار گرفته‌اند، از قاره اروپا هستند که شامل سوئد، کرواسی، پرتغال، دانمارک، یونان، اتریش، و آلمان می‌شوند. این الگو نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری قابل توجه کشورهای اروپایی در آموزش زبان انگلیسی و درک عمیق آن‌ها از اهمیت این زبان در ارتباطات جهانی است. آن‌ها اغلب از متدهای آموزشی مدرن استفاده می‌کنند و فرصت‌های زیادی برای تمرین و کاربرد زبان در محیط‌های واقعی فراهم می‌آورند. در جدول زیر لیست ده کشور برتر در زمینه مهارت انگلیسی را می‌توانید مشاهده کنید:

کشورهای با مهارت بالا و متوسط

پس از دسته «مهارت بسیار بالا»، نوبت به کشورهایی با «مهارت بالا» می‌رسد. در این دسته، کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، رومانی، بلژیک، فنلاند، لهستان و مجارستان به چشم می‌خورند. این کشورها نیز در زمینه آموزش زبان انگلیسی پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند و شهروندان آن‌ها توانایی خوبی در برقراری ارتباط به این زبان دارند. وجود کشورهای غیر اروپایی مانند آفریقای جنوبی و کنیا در این دسته، نشان‌دهنده گسترش جهانی تسلط بر زبان انگلیسی فراتر از قاره اروپا است.

در ادامه، کشورهایی با «مهارت متوسط» قرار دارند که شامل طیف وسیعی از مناطق جغرافیایی می‌شوند. کشورهایی مانند سوئیس، هنگ‌کنگ، گرجستان، اسپانیا، اوکراین و فرانسه در این دسته قرار می‌گیرند. این کشورها نیز در بسیاری از بخش‌های جامعه، ارتباطات بین‌المللی و دانشگاه‌ها از زبان انگلیسی بهره می‌برند، اما سطح کلی تسلط در میان عموم مردم ممکن است نسبت به کشورهای برتر، کمتر باشد. این دسته شامل کشورهایی است که در حال توسعه برنامه‌های آموزشی خود برای بهبود مهارت‌های زبان انگلیسی هستند و اغلب نیاز به این زبان را در سطح کسب‌وکار و گردشگری احساس می‌کنند.

کشورهایی با مهارت پایین و بسیار پایین: وضعیت ایران

در انتهای این رتبه‌بندی، کشورهایی با «مهارت پایین» و «مهارت بسیار پایین» قرار دارند. متاسفانه، ایران با امتیاز 499 در جایگاه 62، در دسته «مهارت پایین» قرار گرفته است. این بدان معناست که اگرچه افراد زیادی در ایران به یادگیری زبان انگلیسی علاقه‌مند هستند، اما میانگین کلی تسلط بر این زبان در سطح کشور هنوز نیاز به بهبود قابل توجهی دارد. عواملی مانند دسترسی به منابع آموزشی باکیفیت، فرصت‌های تمرین مکالمه در محیط‌های واقعی، و سیاست‌های آموزشی می‌توانند بر این رتبه تاثیرگذار باشند. کشورهایی مانند اتیوپی، ویتنام، ترکیه، تونس، پاکستان، هند و امارات متحده عربی نیز در این دسته قرار دارند.

در مقابل، پنج کشور با پایین‌ترین امتیازات عمدتاً از قاره آفریقا و منطقه خاورمیانه هستند. یمن با امتیاز 394 پایین‌ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. این آمار نشان‌دهنده چالش‌های عمده‌ای در دسترسی به آموزش زبان انگلیسی و کاربرد آن در این مناطق است. مسائلی مانند زیرساخت‌های آموزشی ضعیف، کمبود منابع، و حتی بی‌ثباتی‌های سیاسی می‌توانند در این خصوص نقش داشته باشند.

چالش‌ها و روندهای جهانی در آموزش زبان انگلیسی

یکی از یافته‌های مهم این گزارش، کاهش مداوم سطح مهارت زبان انگلیسی در جهان برای چهارمین سال پیاپی است. این روند نگران‌کننده نشان می‌دهد که 60 درصد از کشورهایی که در این شاخص ارزیابی شده‌اند، نسبت به سال گذشته امتیاز کمتری کسب کرده‌اند. دلایل این کاهش می‌تواند متعدد باشد؛ از تغییر سیاست‌های آموزشی و کاهش تمرکز بر زبان انگلیسی در برنامه‌های درسی مدارس، تا کمبود منابع و معلمان مجرب در برخی مناطق، و همچنین تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی. درک این چالش‌ها برای برنامه‌ریزی‌های آینده در زمینه آموزش زبان حیاتی است.

همچنین، لازم به ذکر است که آزمون استاندارد زبان انگلیسی Education First SET، معمولاً گرایشی به سمت پاسخ‌دهندگانی دارد که از قبل به یادگیری زبان علاقه بیشتری دارند و اغلب در گروه سنی جوان‌تر قرار می‌گیرند. این موضوع می‌تواند به این معنا باشد که نتایج ممکن است تصویری تا حدودی خوش‌بینانه از میانگین واقعی تسلط بر زبان انگلیسی در جمعیت عمومی ارائه دهند، چرا که افرادی که کمتر به زبان انگلیسی علاقه‌مند هستند یا دسترسی کمتری به آموزش دارند، ممکن است کمتر در این آزمون‌ها شرکت کنند. برای دستیابی به تصویری کامل‌تر، نیاز به مطالعات گسترده‌تر با نمونه‌های آماری متنوع‌تر وجود دارد.

با این حال، این گزارش همچنان ابزاری ارزشمند برای ارزیابی کلی وضعیت زبان انگلیسی در سطح جهانی است و می‌تواند به سیاست‌گذاران و نهادهای آموزشی کمک کند تا برنامه‌های موثرتری برای ارتقاء مهارت‌های زبان انگلیسی طراحی و اجرا کنند. این امر به نوبه خود می‌تواند به افزایش مشارکت کشورها در اقتصاد جهانی و ارتباطات بین‌المللی کمک شایانی نماید.

نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده

همانطور که مشاهده شد، سطح تسلط به زبان انگلیسی در کشورهای مختلف جهان بسیار متفاوت است و عوامل متعددی از جمله سیاست‌های آموزشی، دسترسی به منابع، و محیط فرهنگی بر آن تاثیرگذار هستند. کشورهای اروپایی همچنان در صدر این رتبه‌بندی قرار دارند، در حالی که بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی با چالش‌هایی در این زمینه مواجه‌اند. کاهش جهانی در سطح مهارت زبان انگلیسی نیز یک هشدار مهم برای جوامع بین‌المللی است تا توجه بیشتری به آموزش این زبان حیاتی داشته باشند.

برای کشورهایی مانند ایران که در رده مهارت پایین قرار دارند، فرصت‌های زیادی برای بهبود وجود دارد. سرمایه‌گذاری در آموزش باکیفیت زبان انگلیسی، فراهم آوردن محیط‌های غنی برای تمرین زبان، و تشویق به استفاده از منابع انگلیسی‌زبان در رسانه‌ها و فناوری، می‌تواند به ارتقاء این مهارت‌ها در سطح ملی کمک کند. افزایش تسلط بر زبان انگلیسی می‌تواند درهای جدیدی را به روی همکاری‌های بین‌المللی، توسعه اقتصادی و تبادل فرهنگی باز کند و نقش مهمی در پیشرفت و توسعه کشور ایفا نماید.

در نهایت، زبان انگلیسی به عنوان یک زبان میانجی جهانی، نقش محوری در تسهیل ارتباطات و درک متقابل بین ملت‌ها ایفا می‌کند. تلاش برای ارتقاء سطح تسلط بر این زبان، نه تنها یک هدف آموزشی، بلکه یک سرمایه‌گذاری استراتژیک برای آینده‌ای متصل‌تر و همکارانه‌تر در جهان است.

منبع: Rooziato.com