یک مرد ۶۰ ساله با سابقه تحصیل در رشته تغذیه در کالج، پس از جستجوی مشاوره بهداشتی از طریق ChatGPT، تصمیم گرفت یک آزمایش سلامتی را آغاز کند. او می‌خواست تمام کلر را از رژیم غذایی خود حذف کند، که این به معنای حذف حتی نمک خوراکی (کلرید سدیم) بود. این ایده، که جایگزینی نمک با برمید سدیم است، از طریق گفتگوهایش با ChatGPT به او القا شده بود و او این ماده را از طریق اینترنت تهیه کرد.

سه ماه بعد، این مرد در بخش اورژانس بیمارستان محلی بستری شد. او ادعا می‌کرد که همسایه‌اش قصد مسموم کردن او را دارد. با وجود تشنگی شدید، مرد به شدت از پذیرفتن آبی که بیمارستان به او پیشنهاد می‌کرد، خودداری می‌کرد و به پزشکان گفت که خودش در خانه آب مقطر تهیه می‌کند و رژیم غذایی گیاهخواری بسیار محدودی دارد. این عدم افشاگری، تشخیص وضعیت واقعی او را برای کادر درمان دشوار می‌کرد و به سردرگمی اولیه در مورد علت بیماری‌اش افزود.

ناراحتی و رفتارهای عجیب این مرد، پزشکان را وادار کرد تا مجموعه‌ای گسترده از آزمایش‌های آزمایشگاهی را انجام دهند. نتایج این آزمایش‌ها نشان‌دهنده کمبودهای متعدد ریزمغذی‌ها، به ویژه در ویتامین‌های کلیدی بود. با این حال، مشکل اصلی و بزرگتر این بود که به نظر می‌رسید مرد از یک مورد جدی “برمیسم” رنج می‌برد. برمیسم وضعیتی است که در آن مقدار زیادی از عنصر برم در بدن تجمع پیدا می‌کند و می‌تواند عوارض جانبی شدیدی داشته باشد.

برمیسم: بازگشت یک عارضه فراموش‌شده

حدود یک قرن پیش، تقریباً ۸ تا ۱۰ درصد از تمام پذیرش‌های روان‌پزشکی در ایالات متحده ناشی از برمیسم بود. دلیل این امر، تمایل افراد به استفاده از آرام‌بخش‌ها برای تسکین اضطراب‌ها، فرار از واقعیت‌های تلخ زندگی یا صرفاً برای داشتن یک خواب آرام بود. نمک‌های حاوی برم، مانند برمید پتاسیم، زمانی داروهای انتخابی برای این منظور محسوب می‌شدند و به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

متأسفانه، برمید به راحتی می‌تواند در بدن انسان تجمع یابد و مقادیر زیاد آن به عملکرد اعصاب آسیب می‌رساند. این تجمع منجر به طیف وسیعی از مشکلات می‌شود، از جمله بثورات پوستی وحشتناک و مشکلات روانی قابل توجه، که همگی تحت عنوان “برمیسم” دسته‌بندی می‌شوند. این عارضه، که زمانی بسیار شایع بود، به دلیل خطرات جدی آن اکنون کمتر شناخته شده است.

در ایالات متحده، داروهای آرام‌بخش حاوی برمید تا سال ۱۹۸۹ از بازار ناپدید شدند، زیرا سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) آن‌ها را ممنوع کرد. در نتیجه، “برمیسم” به عنوان یک سندرم امروزه برای بسیاری از آمریکایی‌ها ناآشناست. اگرچه هنوز هم می‌توان با نوشیدن روزانه دو تا چهار لیتر نوشابه که حاوی “روغن گیاهی برومید شده” باشد، به آن مبتلا شد. خوشبختانه، FDA در سال ۲۰۲۴ روغن گیاهی برومید شده را از محصولات غذایی ایالات متحده حذف کرد، که این یک گام مهم در جهت افزایش ایمنی مواد غذایی بود.

یک کابوس سه هفته‌ای

در این مورد خاص، در طول روز اول بستری شدن مرد در بیمارستان، وضعیت او رو به وخامت گذاشت و علائم “افزایش پارانویا و توهمات شنیداری و دیداری” را نشان داد. توهمات او به حدی شدید بود که کنترل رفتارش را از دست داد و حتی اقدام به فرار از بیمارستان کرد.

پس از تلاش برای فرار، مرد به طور غیرارادی تحت مراقبت‌های روان‌پزشکی قرار گرفت و داروی ضدروان‌پریشی به او داده شد. به منظور درمان برمیسم، مقادیر زیادی مایعات و الکترولیت‌ها به او تزریق شد، زیرا بهترین راه برای دفع برمید از بدن، “دیورز سالین تهاجمی” است؛ به این معنی که با تزریق مایعات فراوان، بدن را مجبور به دفع سریع برمید از طریق ادرار می‌کنند. این روش به تدریج به کاهش سطح برمید در بدن او کمک کرد.

این فرآیند زمان‌بر بود، زیرا سطح برمید در بدن این مرد در نهایت به ۱۷۰۰ میلی‌گرم در لیتر رسید، در حالی که “محدوده مرجع” برای افراد سالم بین ۰.۹ تا ۷.۳ میلی‌گرم در لیتر است. این تفاوت فاحش، نشان‌دهنده شدت مسمومیت و نیاز به مداخله فوری و طولانی‌مدت پزشکی بود.

در نهایت، این مرد به مدت سه هفته کامل در بیمارستان بستری شد و از یک روان‌پریشی وحشتناک رنج برد، در حالی که این وضعیت کاملاً قابل پیشگیری بود. این مورد نشان‌دهنده خطرات جدی خوددرمانی و اعتماد بی‌رویه به منابع اطلاعاتی نامعتبر در مسائل بهداشتی است.

کاوش در ریشه‌های روان‌پریشی

پس از اینکه پزشکان توانستند روان‌پریشی او را کنترل کنند، مرد شروع به بازگو کردن نحوه شروع این ماجرا کرد. او توضیح داد که پس از خواندن مطالبی درباره مشکلات مصرف بیش از حد نمک خوراکی، تصمیم گرفت سدیم کلرید را از رژیم غذایی خود حذف کند. این جستجوها او را به سمت ChatGPT سوق داد و در نهایت، به این باور رسید که می‌تواند به جای آن از برمید سدیم استفاده کند. این توالی وقایع، زنجیره‌ای از تصمیمات اشتباه بود که سلامت او را به شدت به خطر انداخت.

پزشکانی که این مورد مطالعاتی را برای Annals of Internal Medicine: Clinical Cases نوشتند، اشاره می‌کنند که هرگز به سوابق مکالمات واقعی مرد با ChatGPT دسترسی پیدا نکردند. آن‌ها معتقدند که او احتمالاً از نسخه‌های ChatGPT 3.5 یا 4.0 استفاده کرده بود، اما مشخص نیست که چت‌بات مستقیماً به او دستور داده باشد که چنین کاری انجام دهد. در واقع، نمک‌های برمید را می‌توان به جای نمک خوراکی استفاده کرد، اما نه در بدن انسان. این مواد عمدتاً در محصولات تمیزکننده مختلف و برای تصفیه استخرها کاربرد دارند. این عدم تفکیک بین کاربردهای صنعتی و مصرف انسانی، نقطه آغازین فاجعه بود.

زمانی که پزشکان خودشان جستجوهایی را در ChatGPT 3.5 امتحان کردند، متوجه شدند که هوش مصنوعی در پاسخ‌های خود به برمید اشاره کرده است، اما همچنین یادآور شده بود که “زمینه” استفاده اهمیت دارد و برمید برای همه کاربردها مناسب نیست. با این حال، پزشکان نوشتند که هوش مصنوعی “هشدار بهداشتی خاصی ارائه نکرد و همچنین از ما نپرسید که چرا می‌خواهیم این اطلاعات را بدانیم، کاری که یک متخصص پزشکی انجام می‌دهد.” این نشان‌دهنده نقص در سیستم هوش مصنوعی برای درک عمق نیازهای کاربر در مورد مسائل حساس پزشکی بود.

درس‌هایی برای عصر اطلاعات

نسخه رایگان فعلی ChatGPT به نظر می‌رسد در پاسخ به این نوع سؤالات بهتر عمل می‌کند. وقتی من از آن پرسیدم که چگونه کلرید را در رژیم غذایی خود جایگزین کنم، ابتدا از من خواست که “هدفم را مشخص کنم” و سه گزینه به من ارائه داد: کاهش نمک (کلرید سدیم) در رژیم غذایی یا استفاده خانگی؟ اجتناب از ترکیبات سمی/واکنش‌پذیر کلر مانند سفیدکننده یا کلر استخر؟ جایگزینی مواد تمیزکننده یا ضدعفونی‌کننده مبتنی بر کلر؟ این نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان به دنبال بهبود قابلیت‌های AI در ارائه پاسخ‌های مسئولانه‌تر در زمینه سلامت هستند.

ChatGPT برمید را به عنوان یک جایگزین فهرست کرد، اما تنها تحت گزینه سوم (تمیز کردن یا ضدعفونی کردن)، و اشاره کرد که درمان‌های برمید “اغلب در جکوزی‌ها استفاده می‌شوند.” این تفکیک دقیق‌تر، مانع از برداشت اشتباه کاربر در مورد کاربرد آن برای مصرف خوراکی می‌شود و اهمیت زمینه را به وضوح نشان می‌دهد.

این مرد، بدون اینکه بداند دقیقاً چه سؤالی بپرسد یا چگونه پاسخ‌ها را تفسیر کند، به حال خود رها شد و “تحقیقات خودش را انجام داد” و در نهایت در وضعیت بسیار خطرناکی قرار گرفت. این داستان به نظر یک حکایت هشداردهنده عالی برای عصر مدرن است، عصری که در اطلاعات غرق شده‌ایم – اما اغلب فاقد منابع اقتصادی، مهارت‌های اعتبارسنجی اطلاعات، دانش تخصصی در زمینه مورد نظر، یا اعتماد به دیگران هستیم که به ما کمک کند تا بهترین استفاده را از آن ببریم. این مورد بر لزوم سواد اطلاعاتی و مشاوره با متخصصین در مسائل حساس، به ویژه سلامت، تأکید دارد.

منبع مقاله: Ars Technica