مقدمه: از شوخی تا واقعیت تلخ
در ابتدا، ایده “اداره بهرهوری دولت” (DOGE) توسط ایلان ماسک، به نظر میرسید صرفاً یک شوخی باشد. این طرح ظاهراً برای مشغول نگه داشتن این میلیاردر طراحی شده بود، در حالی که او در کنار دونالد ترامپ، نامزد وقت ریاستجمهوری، خودنمایی میکرد. ماسک در اواخر اکتبر هشدار داده بود که اگر ترامپ پیروز شود، آمریکاییها “سختیها” را تحمل خواهند کرد و عدهای “ناراحت” خواهند شد. او در آن زمان در مورد برنامههایش برای نابودی سازمانهای دولتی با کمک DOGE گفته بود: “احتمالاً به امنیت زیادی نیاز خواهم داشت، اما باید انجام شود.”
اکنون، بیش از نیم سال بعد، به نظر میرسد ثروتمندترین مرد جهان برای یک بار هم که شده در پیشبینی خود دقیق بوده است. دوران تصدی او در کاخ سفید هم برای محبوبیتش و هم برای کسبوکارهایش فاجعهبار بوده است. تسلا، شرکت خودروسازی او، بیشترین ضربه را از خشم جهانی علیه ماسک خورده و فروش و درآمدهای آن به شدت کاهش یافته است. این اتفاقات نشان میدهد که چگونه یک چهره عمومی با اقدامات و اظهارات خود میتواند تأثیرات عمیقی بر تصویر عمومی و حتی موفقیت تجاری خود بگذارد.
رفتارهای ماسک که زمانی او را به عنوان یک نوآور جسور و پیشرو در نظر گرفته میشد، اکنون بسیاری را به این باور رسانده است که او از مسیر اصلی خود منحرف شده است. ارتباطات نزدیک او با سیاستمداران بحثبرانگیز و اظهارات جنجالیاش در شبکههای اجتماعی، به تدریج پایههای محبوبیت او را سست کرده است. این وضعیت، به ویژه در مورد چهرهای که زمانی نماد آیندهنگری و پیشرفت بود، قابل تأمل است.
نظرسنجی گالوپ: ایلان ماسک منفورترین چهره
آخرین نظرسنجی انجام شده توسط گالوپ، این موضوع را تأیید میکند که ماسک واقعاً مورد نفرت قرار گرفته است: ۶۱ درصد از ۱۰۰۰ پاسخدهنده بزرگسال آمریکایی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، نظر نامطلوبی درباره ماسک داشتند و او در صدر فهرست منفورترین چهرههای جهانی قرار گرفت. حتی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، که به طور گستردهای به نسلکشی علیه فلسطینیان متهم شده است، نتوانست به “انحراف به شدت منفی” ماسک برسد و تنها ۵۲ درصد از پاسخدهندگان نظر نامطلوبی درباره این سیاستمدار داشتند. این اختلاف ۹ درصدی نشاندهنده عمق نارضایتی عمومی از ایلان ماسک است.
نظرسنجی گالوپ یافتههای تحقیقات قبلی را نیز تأیید میکند. در اوایل سال جاری، نظرسنجی خبرگزاری آسوشیتدپرس نشان داد که تا ماه آوریل، تنها ۳۳ درصد از بزرگسالان آمریکایی ماسک را “بسیار یا تا حدودی مطلوب” میدانستند. این آمار نشان میدهد که روند کاهش محبوبیت ماسک از مدتها قبل آغاز شده بود و ارتباطات سیاسی و اظهارات او تنها به این روند سرعت بخشیده است. این ارقام نه تنها برای خود ماسک، بلکه برای برندهای مرتبط با او نیز نگرانکننده هستند.
مقایسه ماسک با چهرههای سیاسی جنجالی مانند نتانیاهو، به وضوح نشان میدهد که سطح عدم محبوبیت او تا چه حد عمیق و گسترده شده است. این موضوع میتواند ریشههای مختلفی داشته باشد، از سیاستهای تجاری بحثبرانگیز گرفته تا مواضع سیاسی و اظهارات شخصی که در فضای عمومی واکنشهای شدیدی را برانگیختهاند. به نظر میرسد ماسک با ورود به عرصه سیاست و اتخاذ مواضع تندروانه، بخش قابل توجهی از جامعه را که پیش از این به خاطر نوآوریهایش او را تحسین میکردند، از خود رانده است.
پایان تلخ برومنس ترامپ و ماسک و تأثیرات بر کسب و کار
این همه قبل از آن بود که ماسک با ترامپ به شدت اختلاف پیدا کند. رفاقت یکبار دوستانه آنها در ماه ژوئن به طرز بینظمی پایان یافت و به یک درگیری تمام عیار پر از تهدید و توهین تبدیل شد. نظرسنجی بعدی با حمایت خبرگزاری آسوشیتدپرس که در ماه ژوئن انجام شد، نشان داد که جمهوریخواهان کمتری نسبت به ماه آوریل ماسک را “بسیار مطلوب” میدانند، که نشاندهنده یکی دیگر از اشتباهات کلیدی ماسک است: بیگانهسازی هر دو جناح، بدون هیچ مزیت روشنی برای خودش یا منافع تجاریاش. این شکاف عمیقتر در میان پایگاههای سنتی حمایت، به محبوبیت کلی او آسیب جدی وارد کرده است.
در همین حال، تأثیرات کاهش محبوبیت او بر کسبوکار خودروهای الکتریکیاش (EV) نیز مشهود بوده است. پس از کشاندن برند تسلا به ورطه ننگ، خریداران به صورت انبوه از محصولات این شرکت دور شدهاند و حفرهای عظیم در امور مالی شرکت ایجاد شده است. فروش تسلا همچنان به شدت در اروپا و چین در حال کاهش است که نشان میدهد اقدامات ماسک حتی در خارج از آمریکا نیز آسیبرسان بوده است. این وضعیت اقتصادی، زنگ خطری جدی برای امپراتوری تجاری او محسوب میشود.
این احساس منفی چنان قوی است که محققان هفته گذشته پیشنهاد کردند که ممکن است خریداران به طور کلی از خودروهای الکتریکی دلسرد شوند، حتی اگر این خودروها تسلا نباشند. این “اثر ماسک” میتواند کل صنعت خودروهای الکتریکی را تحت تأثیر قرار دهد و مانعی برای پذیرش گستردهتر این فناوری سبز شود. از دست دادن اعتماد مصرفکنندگان، به ویژه در بازارهای کلیدی مانند اروپا و چین، میتواند عواقب بلندمدتی برای تسلا و چشمانداز کلی بازار EV داشته باشد. این امر نشاندهنده همبستگی فزاینده بین تصویر عمومی یک رهبر و موفقیت تجاری شرکتهایشان است.
فاصله گرفتن دولت ترامپ و زخمهای خودساخته ماسک
بر اساس آخرین نظرسنجی گالوپ، چندین مقام فعلی و سابق دولت ترامپ نیز با کاهش نرخ محبوبیت مواجه شدهاند، از جمله مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، و خود رئیسجمهور ترامپ، که زمینه را برای یک انتخابات میاندورهای پر آشوب در سال آینده آماده میکند. ترامپ از آن زمان تاکنون سعی کرده است خود را از ماسک دور کند، در تلاشی آشکار برای نجات نرخهای تأیید در حال کاهش خود. این جدایی، که زمانی غیرقابل تصور به نظر میرسید، نشاندهنده میزان سمی شدن ارتباط با ایلان ماسک در افکار عمومی آمریکاست.
در ماه ژوئن، ترامپ به خبرنگاران گفت: “من به ایلان فکر نمیکنم. فقط برایش آرزوی موفقیت دارم.” این اظهارات، که در گذشته با شور و هیجان فراوان همراه بود، اکنون با لحنی سرد و بیتفاوت بیان میشود و نشان از تغییر رویکرد دولت ترامپ دارد. این هفته، دولت رئیسجمهور رسماً یک برنامه بدفکر را که شامل درخواست ماسک از هر کارمند فدرال برای خلاصهسازی پنج دستاورد هفتگی خود در محل کار بود، لغو کرد. این لغو رسمی، ضربه دیگری به نفوذ ماسک در محافل دولتی و تأییدی بر عدم کارآمدی طرحهای او در این زمینه بود.
دشوار است که کاهش محبوبیت ماسک را نتیجه اقدامات خود او ندانیم. شدت “زخمهای خودساخته” او به طور فزایندهای غیرقابل درک میشود. این اقدامات از اظهارنظرهای بیپروا در توییتر گرفته تا تصمیمات بحثبرانگیز در مدیریت شرکتهایش و ارتباطات سیاسی، همگی به تخریب تصویر او کمک کردهاند. در اواخر ماه می، این میلیاردر با یک چشم کبود در مهمانی خداحافظی خود در دفتر بیضی دیده شد – هدیهای نمادین و مناسب، که پایان ماهها هرج و مرج را که برای او گران تمام شده بود، نشان میداد. این تصویر، خلاصهای دردناک از پیامدهای انتخابها و اقدامات اخیر ماسک بود.
به طور خلاصه، مسیر ایلان ماسک از یک نوآور تحسینشده به یک چهره منفور در آمریکا، نتیجه مجموعهای از تصمیمات و اظهارات بحثبرانگیز او در حوزه سیاست و کسبوکار بوده است. این داستان نه تنها درسهایی برای ماسک، بلکه برای هر چهره عمومی که در پی تأثیرگذاری گسترده است، دارد. اینکه چگونه حتی یک فرد با دستاوردهای بزرگ میتواند به سرعت محبوبیت خود را از دست بدهد، نشاندهنده حساسیت افکار عمومی و اهمیت مدیریت صحیح روابط عمومی است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع، میتوانید مقاله اصلی را در لینک زیر مطالعه کنید: Futurism.com